UNESCO Dünya Kültürel Mirası Geçici Listesi’nde yer alan 3 bin yıllık tarihiyle Afyonkarahisar’daki Frigya bölgesinde define arayan vandallar, İscehisar ilçesi Çatağıl ve Alanyurt köylerinin ortak sınırındaki Ornaş Kayalıkları’nı dinamitle havaya uçurdu. Tahribatın ilk tanıkları arasında yer alan İscehisar Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler eski Müdürü arkeolog Ahmet Levent Zeybek, Frigler döneminde, ayin ve adak merkezi olarak kullanılan çok katlı kaya kompleksinin dünyada eşi benzeri olmadığını söyledi.
Yaşananları anlatan arkeolog Zeybek, “Tarihi yapının eski ve yeni halini önünüze koyduğunuzda tahribatın boyutunu daha iyi anlıyorsunuz. Bu bölge sadece Türkiye için değil, dünya arkeoloji tarihi için çok önemli bir yer. Tahrip edilen yapıda dini ritüeller yapıldığını, adaklar kurban edildiğini tahmin ediyoruz. Ancak defineciler, 3 bin yıl ayakta kalan bir yapıyı dinamitlerle havaya uçurup altın aramışlar. Bu olaya neresinden bakarsanız bakın korkunç. Söz konusu yapıyı belki kurtaramayız ancak çevresindeki yapılar ışıklandırılıp koruma altına alınmalı” diye konuştu.
“GÖRÜNCE AĞLADIM”
Yaşanan tahribata isyan eden arkeoloji biliminin en önemli isimlerinden biri olan Prof. Dr. Havva İşkan Işık, “Fotoğrafları gördüğümde inanın gözyaşlarımı tutamadım. Ornaş Kayalıkları, Frigya coğrafyasının en özgün alanlarından birisiydi. Ben yıllar önce bu alanda incelemeler yaptım. Burası bir yerleşim yeri. Frigya kültürünün izlerini taşıyor. Son derece önemli bir yer. Buna rağmen burada resmen bir katliam yapılmış. Cinayet işlenmiş. Bu kabul edilemez. Derhal bu bölgede önlem alınmalı ve diğer yapılar en azından kurtarılmalı. Atılacak bu adım dünya arkeoloji tarihi açısından çok önemli” dedi.
Küçük Frigya ve Frigya Krallığı’nın genişleme sınırları.
FRİG VADİSİ
Frigya veya Firigya, Sakarya Irmağı ile Büyük Menderes’in yukarı çığırları arasında kalan bölgenin eski çağdaki adıdır. Bu ad, Balkanlar’dan gelip bu bölgeye yerleşen Friglerden geliyordu.Günümüzde Eskişehir, Kütahya ve Afyon il sınırları içerisinde kalan bölgeye yayılmış olan ve Frigya medeniyetinden izler taşıyan tarihi kalıntıları ve antik eserleri bünyesinde barındıran bölgeye Frig Vadileri denir. Frig Vadisi 2’nci Kapadokya olarak tanınmakta olup, çok önemli kiliseler, kral mezarları bulunmaktadır.Vadide bulunan Frigler döneminden beri önemli bir yerleşim yeri olarak kullanıldığı bilinen Ayazini köyünde ise, arazinin elverişli olması nedeniyle oyularak yapılmış Roma ve Bizans dönemlerine ait aile ve tek kişilik kaya mezar odaları, Bizans dönemine ait kiliseler ve kaya yerleşimleri ve kaya kütlesinin oyularak yerleşime dönüştürüldüğü içinde sarnıç bulunan Avdalaz Kalesi bulunmaktadır.
Frigya giysileri
