Salata olarak bilinen yemeğin kökeninin, eski Romalıların marulları tuza batırma alışkanlığına dayandığı söylenir; “herbe salata” “tuzlu yapraklar” anlamına gelir.
Günümüzde, kavramın Antik Roma’da ortaya çıkışından yüzyıllar sonra, salatalar bazılarına her yerde bulunan salata zincirlerinden kendi karışımlarını seçebilecekleri bir marul kabı gibi gelebilir; bazıları içinse sıcak bir kase tahıl (farro salatası gibi) veya hiç marul içermeyen bir salata (makarna, patates salatası veya lahana salatası gibi) olabilir. Bazıları salatayı soğuk, soslu ve doğranmış bir garnitür olarak görürken, bazıları da çeşitli proteinler ekleyerek salataları tam bir öğüne dönüştürür.
Kısacası, salatalar her insan için farklı anlamlar taşır; işin sırrı taze malzemelerde, dokuda ve dengeli bir sosla ilgilidir.
Nasıl servis edilirse edilsin, bir salata bir yer hakkında çok şey anlatabilir. Yunanistan’dan Meksika’ya, Etiyopya’dan Japonya’ya kadar, mesele sadece malzemeler (sebzeler, otlar, yapraklar), baharatlar, soslar ve dokular değildir; genellikle tarifin zamanı, mekanı ve ürünlerin bulunabilirliğini çağrıştıran bir arka planı vardır. Herhangi bir şefe sorun, size salata yapmanın herkesin harcı olmadığını söyleyecektir; bu yüzden birçok klasik salata, küçük eklemeler veya çıkarmalar dışında neredeyse hiç değişmeden yıllarca varlığını sürdürmüştür.
DÜNYANIN DÖRT BİR YANINDAN EN SAĞLIKLI SALATALAR
PANZANELLA (İTALYA)
:Klasik panzanella salatası, “eski” malzemeleri (dünün ekmeği) yenileriyle birleştirir.İtalyan ekmek salatası veya Panzanella , artıklarla başlar: özellikle de bayat ekmekle. Sevilen New York restoranları Via Carota’da, İtalyan şefler Jody Williams ve Rita Sodi, mükemmelliğinin sırrı olabilecek eski şeri sirkesi kullanarak çok satan, fazla sulu olmayan Toskana usulü bir panzanella salatası servis ediyor. Tarifleri, bayat köy ekmeğinin parçalarının tuzlu şeri sirkesi karışımına batırılıp tüm salamuranın emilmesi ve doğranmış taze soğan, olgun domates, salatalık ve kerevizle karıştırılıp zeytinyağı ve fesleğenle harmanlanmasıyla oluşuyor. Salatanın kökeni, yüzyıllar öncesine, Toskana köylülerinin artıkları ve yerel ürünleri kullanarak yaptığı ucuz bir yemeğe dayanıyor.
SALADE NIÇOISE (FRANSA)
Fransa’nın güneyindeki Nice şehrinden gelen bu yaz yemeği, ton balığı, haşlanmış yumurta, patates, haşlanmış yeşil fasulye ve sebzelerden oluşuyor.Niçoise, özellikle Nice şehrinden gelen bir Fransız pişirme tarzını ifade eder. Kraliyet ailesinin şefi ve ünlü restoran işletmecisi Auguste Escoffier, Boston marulunun üzerine ançüez, Niçoise zeytini, kapari, ton balığı, haşlanmış yumurta ve çeri domateslerden oluşan bir karışıma patates ve yeşil fasulye ekleyerek Salade Niçoise’yi mükemmelleştirmiştir. Julia Child , Niçoise Salatası’nı en sevdiği yaz yemeklerinden biri olarak seçmişti ve bunun haklı bir nedeni vardı: Hafif ama doyurucu ve lezzet dolu.
YUSHENG (SINGAPUR)
Singapur’daki pirinç lapası tezgahlarında sıklıkla servis edilen çiğ balık salatası yemeği.Şanslı bir Ay Yeni Yılı’nı müjdelemek için Singapurlu ve Malezyalılar , “refah atışı” (veya lo hei ) olarak bilinen tatlı ve ekşi bir çiğ balık salatası olan Yusheng’i (veya yee sang) bir araya getirirler. Yu sheng, “çiğ balık” olarak tercüme edilebilir ve aynı zamanda “bollukta artış” anlamına gelen Çince bir ifadeye benzer, bu da onu Çin Yeni Yılı sırasında popüler bir meze ve aynı zamanda törensel bir meze haline getirir. Tipik bir toplantıda, her malzeme birer birer bir tabaktaki yemeğe eklenir ve ev sahibi salatanın üzerine fındık, tohum, baharat ve sos serpiştirir. Katılımcılar, havuç, daikon turpu, tatlı patates, salatalık ve turşu zencefil gibi doğranmış sebzeleri çiğ balıkla birlikte, yeni yıl için iyi dileklerini ifade ederken yemek çubuklarını mümkün olduğunca yükseğe kaldırarak malzemeleri fırlatırlar.
NARANGI SALATASI (HINDISTAN)
Hintli şef Asma Khan, “Muson: Her Gün ve Mevsim İçin Lezzetli Hint Tarifleri” adlı yemek kitabında , sıcak ve boğucu bir yer olmasına rağmen Hindistan’ın Akdeniz kültürlerine kıyasla çok çeşitli salatalara sahip olmadığını yazıyor. Elbette yemeklerde taze sebzeler tüketiyorlar ve Khan’ın servis ettiği salatalardan biri de portakal, dilimlenmiş kırmızı veya yeşil biber, havuç, lahana ve karanfilden yapılan baharatlı bir narenciye ve sebze yemeği olan Narangi salatası. Bu salata, tam kıvamında bir lezzete sahip, keskin, tuzlu, tatlı ve taze bir bal sirkesi karışımıyla tatlandırılıyor.
LAPHET THOKE (MİYANMAR)
Bu turşulu çay yaprağı salatası, buharlı Myanmar’da serinletici bir etkiye sahiptir. Taze sebzeler, kızarmış sarımsak, yeşil acı biber, çıtır kavrulmuş yer fıstığı, kızarmış fasulye, kuru karides ve kavrulmuş susamın dumanlı ve acımsı bir birleşimidir.
SALAT KATZUTZ (İSRAİL)
Limon, zeytinyağı ve koşer tuzuyla harmanlanmış taze domates ve salatalık kullanılarak yapılan bu yemek, İsrail genelindeki sofraların vazgeçilmezidir.Bu İsrail salatası, İsrail’de yıl boyunca yetiştirilen taze domates ve salatalıklardan oluşuyor.İsrailli-Amerikalı şef Michael Solomonov, çok satan yemek kitabı “Zahav: İsrail Mutfağının Dünyası”nda, bu İsrail salatasının Arap kökenli olduğunu ve genellikle Arap Salatası olarak bilinse de İsrail’de her sofrada kendine yer bulduğunu yazıyor. Taze doğranmış salatalık, domates ve maydanozla yapılan bu salata, zeytinyağı, koşer tuzu ve limon suyuyla bir kasede karıştırılıp servis ediliyor. Orta Doğu’da bu ferahlatıcı malzemeler her yerde bulunuyor ve domates ve salatalık yıl boyunca yetiştirildiği için ucuz ve kolayca bulunabiliyor.
JICAMA VE PEPITA’LI DOĞRANMIŞ SALATA (MEKSİKA)
Çıtır kök sebzeli jicama ile yapılan bu renkli Meksika yemeğinde kavrulmuş kabak çekirdeği de kullanılır. Şef Hugo Orozco, Brooklyn’deki restoranı Cruz del Sur’da, aralarında her daim popüler olan Meksika usulü kıyılmış jicama salatasının da bulunduğu otantik Guadalajaran yemekleri servis ediyor. Meksika’ya özgü ve Güney Amerika mutfağında sıklıkla kullanılan jicama, her salataya hoş ve tatlı bir çıtırlık katıyor; özellikle de bu kıyılmış salatada. Salatada, İran salatalığı, portakal, ananas, soğan, kişniş ve acı biberler, kavrulmuş kabak çekirdeği ve dilimlenmiş avokado bulunuyor. Dahası, salatanın avokado sosu, üzerine serpilen acı biber-limon tuzu olan Tajín ile yapılıyor.
GAMMALDAGS PRESSGURKA (İSVEÇ)
Dereotu ve beyaz biber içeren bu turşu salatalık salatası, İsveç köftelerine harika bir eşlikçidir.Bu İsveç salatasında, salatalığın hazırlanmasında salatalıklar eziliyor. İncecik dilimlenmiş, bol soslu salatalıktan (sirke, su, şeker, beyaz biber ve maydanoz karışımında) yapılan bu İsveç turşusu salatalık salatası ( Gammaldags Pressgurka ), İsveç’in meşhur köftelerine ve kızarmış et ve deniz ürünleri gibi diğer ağır yemeklerine mükemmel bir eşlikçidir. Hızlıca turşulanıp bolca preslenen (adı da buradan gelir ) salatalık sıkma, salatanın hazırlık aşamalarından biridir. İncecik dilimlenir, preslenir, suyu çıkarılır, tatlı-ekşi karışıma bulanır ve servis edilmeden önce birkaç saat bekletilir.
ŞOPSKA SALATASI (BULGARİSTAN)
Salatalık, domates ve biberle yapılan ve üzerine ufalanmış Sirene peyniri serpilen geleneksel bir Bulgar yemeği olup Güneydoğu Avrupa’da sıkça tüketilir. Güneydoğu Avrupa’da da popüler olan Bulgaristan’ın en meşhur salatası olan çıtır çıtır ve renkli Şopska salatası, doğranmış olgun domates, közlenmiş biber (genellikle yeşil dolmalık biber, bazen kırmızı), salatalık (İngiliz veya Fars), acı biber (isteğe bağlı), soğan (genellikle kırmızı), maydanoz ve ufalanmış Sirene peyniri (feta benzeri) ile yapılır. Üzerine zeytinyağı sosu ve bazen de siyah zeytin eklenir. Adını Batı Bulgaristan’daki Şopluk bölgesinden alan salatanın renklerinin (kırmızı domates ve biberler, yeşil salatalık ve beyaz peynir) ulusal bayrağı temsil ettiği söylenir. Ünlü Bulgar şef Silvena Johan Lauta, “Romanya ve Bulgaristan’ın Yemekleri ve Pişirme Yöntemleri” adlı kitabına Şopska salatasının tarifini bile eklemiştir .
ENSALADA DE PALMITOS (ARJANTİN)
Limon suyu karışımıyla tatlandırılmış, yeşil soğan ve kişnişle süslenmiş Palmiye Kalpleri salatası, Arjantin ile özdeşleşmiş olsa da Latin Amerika’nın her yerinde sevilerek tüketilir.
Güney ve Orta Amerika’ya özgü olan palmiye kalbi, palmiye ağacı türlerinden elde edilen bir sebzedir ve kökeni Maya uygarlıklarına kadar uzanır. Son derece çabuk bozulan palmiye kalpleri, genellikle kesilip konserve edilerek saklanır ve Orta Amerika’da, özellikle Arjantin’de salatalarda bulunur. Arjantin palmiye kalbi salatası ( ensalada de palmitos ), dilimlenmiş konserve palmiye kalpleri, doğranmış domates ve dilimlenmiş avokadolarla yapılır, limon suyu karışımına bulanır ve üzerine taze soğan ve kişniş eklenir. Hazırlaması ve hazırlaması kolay olan bu salata, genellikle ağır et ve sığır eti yemeklerinin yanında servis edilir.
İBERICO JAMBONLU BOCADILLO (İSPANYA)
Sade ve lezzetli bu yemeğin yıldızı, incecik dilimlenmiş ve çıtır ekmeğin üzerine koyulup üzerine sızma zeytinyağı sürülmüş İspanya’nın değerli İber jambonudur. Taze domates ve peynir de ekleyebilirsiniz.
LAPHET THOKE (MYANMAR)
Buharlı Myanmar’da serin kalmak için Birmanya halkı çay yapraklarından yapılan salatalara güvenir. Birmanya’da fermente çay anlamına gelen lak hpak veya lephet, dumanlı ve acıdır ve taze sebzeler, kızarmış sarımsak, yeşil acı biberler, çıtır kavrulmuş fıstık, kızarmış fasulye, kurutulmuş karides ve kavrulmuş susamla karıştırılır, lahana yatağında servis edilir ve balık sosu ve limon suyu sosuyla karıştırılır . Birmanya’lı şef Suu Khin, Laphet Thoke’nin kültürel önemine ve büyük ve küçük yaşam olaylarının merkezinde yer aldığına dikkat çeker. Laphet Thoke genellikle sıcak yeşil çay ile servis edilir ve çay yapraklarındaki kafein içeriği nedeniyle, bu daha çok gündüz yemeği olma eğilimindedir. Kaliforniya’daki Burma Superstar restoranında Laphet Thoke, “ağzınızda bir parti” olarak anılan en çok satan salata ve mezedir.
HORİATİKİ (YUNANİSTAN)
Oldukça popüler olan bu Yunan salatası, olgun domates, kırmızı soğan, yeşil biber, çıtır salatalık, Kalamata zeytini, kekik, sızma zeytinyağı (tercihen Yunan), tuz ve bir dilim feta peyniri ile yapılır. Yunan salatası, Yunanistan’da “köy salatası” olarak bilinir. Domates ve bir dilim feta peyniri içerir.Yunan asıllı Amerikalı şef Diane Kochilas , Yunan salatası (Horiátiki salata) yaparken Amerikalılara geleneksel tarifinde marul kullanmaktan kaçınmaları için yalvarıyor . Yunanistan’da “köy salatası” olarak bilinen sade ve ferahlatıcı bu yemek, çeşitli olgun domatesler (gözyaşı, sarı gözyaşı, kiraz), kırmızı soğan, yeşil biber, çıtır salatalık, Kalamata zeytini, kekik, sızma zeytinyağı (tercihen Yunan), tuz ve bir dilim feta peyniri içeriyor. Bir zamanlar köylü yemeği olarak bilinen bu salataya, bir rivayete göre 1960’larda feta peyniri eklenmesiyle meşhur olmuş. Son derece popüler olan Yunan salatalarını artık dünya çapındaki restoran menülerinde bulabilirsiniz.
PIPIRRANA (İSPANYA)
İspanyol salatası, domates, biber, soğan ve salatalığın lezzetli bir sosla harmanlanmış ferahlatıcı bir karışımıdır. Pipirrana hafif, ferah ve lezzet dolu bir salatadır. Süperstar şef José Andrés, “Tapas: Amerika’da İspanya’nın Tadı” adlı kitabında, adını kökeni olan İspanya’nın Endülüs bölgesinden alan Pipirrana Andaluza’yı ton balığıyla servis ediyor, ancak tek başına bile öne çıkıyor. Domates, küp doğranmış yeşil biber ve salatalıkla yapılan ve biraz tuz ve karabiberle tatlandırılmış zeytinyağı/şeri sirkesi karışımıyla marine edilen bu salata, servise hazır olana kadar bekletilir. Yaz aylarında özellikle ferahlatıcı bir salata olan bu salata, gazpacho’ya benzer.
SOM TUM (TAYLAND)
Tayland’da Som Tum olarak adlandırılan, papaya ile yapılan bu çıtır çıtır, ekşi Tay salatası, Laos kökenlidir, ancak oldukça popülerdir ve Güneydoğu Asya’nın her yerinde yıl boyunca servis edilir (ve genellikle her gün olmasa da haftada bir tüketilir). Tayland’da (özellikle Isan bölgesinde) genellikle sokak tezgahlarında, restoranlarda ve evlerde bulunur. Salatayı yapmak için sarımsak, tuz, yer fıstığı, acı biber, şeker ve karides ezilerek macun haline getirilir ve limon suyu ve balık sosuyla karıştırılır, ardından rendelenmiş yeşil papaya, domates ve uzun fasulyelerin üzerine gezdirilir ve üzerine yer fıstığı serpilir.
COBB SALATASI (ABD)
Cobb salatası yumurta ve pastırma gibi protein açısından zengin malzemelerle doludur. Birçok büyük icat gibi, Cobb salatası da bir ihtiyaçtan doğmuştur. 1930’ların Los Angeles’ını çevreleyen yerel efsaneye göre, Angeleno restoranı Brown Derby’nin sahibi Robert Cobb, buzdolabında bulunan malzemeleri kullanarak protein açısından zengin bu salatayı hazırlamıştır: marul, tere, haşlanmış yumurta, çıtır pastırma, kızarmış tavuk, avokado, domates, frenk soğanı ve mavi peynir. Doğranmış salatanın üzerine Derby’nin ev yapımı Fransız sosu dökülmüştür. Hollywood restoranında anında bir klasik haline gelen salata, 1980’lerde restoran kapanana kadar genellikle masa başında misafirlere servis edilmiştir.
TABBOULEH SALATASI (LÜBNAN)
Tabbule ve Tabbuli aynı şeydir ve tarifin özü tek bir ana malzeme etrafında döner: maydanoz. Genellikle bulgur, maydanoz, domates, nane ve soğanla yapılan ve limon suyu, zeytinyağı, tuz ve karabiberden oluşan bir sosla harmanlanan tabbule, hazırlayan kişiye göre farklılık gösterebilir. Kimisi salatalık eklerken, kimisi de bu keskin salataya canlı bir asitlik katmak için nar suyu veya ekşi üzüm suyu ekler. Şef Yotam Ottolenghi, tabbule salatasını yapmanın doğru bir yolu olduğunu ve bunun bulgurla (asla kuskusla değil) yapıldığını söylüyor. Ana malzeme olan maydanoza da değinen şef, maydanozun mutfak robotu kullanılmadan incecik doğranması gerektiğini vurguluyor.
SUNOMONO (JAPONYA)
Tatlı ekşi sirkeyle tatlandırılmış ince dilimlenmiş salatalıklar olan Sunomono veya Japon salatalık salatası, dünya çapındaki Japon restoranlarında bulunan tipik bir başlangıç veya garnitürdür. “Sirke salatası” olarak da bilinen bu salata, Japoncada sirke anlamına gelen ” su ” ve “şey” anlamına gelen ” mono ” kelimelerinden gelir. Sirkenin iştah açtığı söylenir ve sadece birkaç malzemeyle (Japon salatalığı, şeker, tuz, soya sosu, pirinç sirkesi ve üzerine serpmek için susam) hızlı ve kolay yapılır; salatalık ise nispeten ucuz ve bulunması kolaydır. Dahası, neredeyse her türlü yemeğe uyum sağlar ve tempura gibi daha ağır yemeklerin tadını dengeler.
SCHWÄBISCHER KARTOFFELSALAT (ALMANYA)
Şvabya bölgesine özgü geleneksel Alman patates salatası , genellikle et suyu (dana eti veya sebze), yağ, sirke ve hardalla yapılan bir vinegret sosu kullanır; temel fark, dünyadaki diğer çoğu patates salatasında olduğu gibi mayonez kullanılmaması ve pastırma parçalarının eklenmemesidir. Almanya’da Schwäbischer Kartoffelsalat olarak bilinen bu yemek, restoranlarda servis edilir ve marketlerde ve evlerde bulunur. Mumsu patateslerle (daha yüksek su içeriğine sahiptir ve nişastalı patateslere göre lezzetini daha iyi korur) başlar ve frenk soğanı garnitürüyle son bulur.
GADO-GADO (ENDONEZYA)
Endonezya takımadalarında çeşitli şekillerde servis edilen bu yemek, genellikle taze sebzeler (çiğ ve/veya buharda pişirilmiş), haşlanmış yumurta, kızarmış tofu veya tempeh içerir ve fıstık soslu sosla servis edilir.Bu tatlı-tuzlu-ekşi salata, fıstık soslu sebzelerden oluşuyor. Gado-gado’yu Endonezya’nın her yerinde bulabilirsiniz; coğrafi konuma göre hazırlandığı için malzemeleri değişiklik gösterebilir. New York Times, başkent Cakarta’da Gado-gado’nun hem patates hem de lontong (pirinç keki) ile karbonhidrat ağırlıklı olduğunu, Batı Cava’da ise lotek atah veya karedok’un çiğ sebzelere daha fazla dayandığını belirtiyor. Çoğunlukla az miktarda taze sebze (çiğ ve/veya buharda pişirilmiş), haşlanmış yumurta, kızarmış tofu veya tempeh içerir ve fıstık sosuyla servis edilir (bazıları taze fıstık kullanır, bazı tarifler fıstık ezmesi gerektirir). Gado-gado (“karışık” anlamına gelir) Endonezya’da o kadar sevilir ki, tatlı-tuzlu-ekşi salata ulusal bir yemek olarak kabul edilmiştir.
ŞIRAZI SALATASI (İRAN)
İsrail salatasına benzeyen (buradaki gibi nane değil, maydanoz gerektiren) Şirazi salatası veya Salata-i Şirazi , domates, İran salatalığı ve soğanla yapılan ve İran’daki birçok evde birçok öğünde servis edilen bir İran yemeğidir. Güney İran’daki bir şehirden adını alan bu canlı ve ekşi salata, genellikle yanında servis edildiği pilav, zengin güveç ve kebaplarla uyumludur. Onu farklı kılan şey, limon suyu yerine, olgunlaşmamış üzümlerden ve/veya yengeç elmalarından yapılan ekşi bir meyve suyu olan verjuice eklenmesidir; bu da gayet uygundur.
OLIVIER SALATASI (RUSYA)
Olivye veya s alad Olivier olarak da bilinen Rus patates salatası , Rus ve Ukraynalı evlerin vazgeçilmezidir. Yeni Yıl için de önemli bir yeri vardır ve yıl boyunca aile etkinliklerinde, özel günlerde ve şenlikli toplantılarda popülerdir. Evet, bu bol malzemeli bir patates salatasıdır (adını yaratıcısı Rus şef Lucien Olivier’den almıştır) ve basit görünür, ancak sebzeler (havuç, bezelye ve tatlı turşu), yumurta ve jambon (veya tavuk, hatta sucuk) gibi eklemeler ve mayonez, kimin yaptığına bağlı olarak bu yemeğe beklenmedik bir tat katar. Salatanın tarihi, şef Olivier’in Moskova’daki Hermitage Restaurant’ta çalıştığı 1860’lara dayanır ve daha sonra restoranın imza yemeği haline gelmiştir.
WALDORF SALATASI (ABD)
Waldorf salatasında elma, kereviz, üzüm ve tavuk parçaları ile mayonez bulunur.New York’taki Waldorf-Astoria Oteli’nin efsanevi İsviçreli şefi Oscar Tschirky, başlangıçta bu Waldorf Salatası tarifini sadece üç malzeme kullanarak geliştirmişti: elma, kereviz ve mayonez. The New York Times tarifi bir miktar limon ekliyor , ancak bunun dışında ilk olarak 1896’da yayınlanan ve “Waldorf’un Oscar’ı”na atfedilen orijinal tarife sadık kalıyor. Bu orijinal tarif, iki adet soyulmuş çiğ elmanın küçük parçalara kesilmesini, doğranmış kerevizle karıştırılmasını ve “iyi bir mayonezle” tatlandırılmasını gerektiriyordu. Aynı anda keskin, çıtır çıtır, kremsi, tatlı ve ekşi olan salata, cevizleri (1920’lerde eklendi), daha sonra kuru üzüm ve üzümleri ve hatta marshmallow ve yumurtayı da içerecek şekilde biraz geliştirildi.
SEZAR SALATASI (MEKSİKA)
Artık Amerikan restoranlarının vazgeçilmezi olan Sezar salatasının kökeni Meksika’nın Tijuana kentinden geliyor olması kolayca unutulabilir. 100 yıldan biraz fazla bir süre önce, İtalyan şef Cesar Cardini, Hotel Caesars’da “Ensalada Cesar”ı hazırladı. Restoranın bugünkü şefi ve sahibi Javier Plascencia, Los Angeles Times’a verdiği demeçte , Hotel Caesars’da ayda 2.500 salatanın masa başında hazırlandığını söyledi. Geleneksel hazırlanışta da pek bir şey değişmedi; büyük bir tahta kasede ve karıştırma kürekleriyle yapılıyor. Salatanın temeli olan sos, hamsi ezmesi, Dijon hardalı, sarımsak, limon suyu, karabiber ve rendelenmiş Parmesan peyniriyle başlıyor ve bunlar katlanıyor; ardından emülsifiye etmek için bir yumurta sarısı, biraz Worcestershire sosu ve zeytinyağı ekleniyor. Biraz daha Parmesan peyniri serpilip krutonla servis edilen salatanın yeşillikleri, geleneksel Meksika usulünde uygun şekilde kaplanmalıdır.
TIMATIM (ETIYOPYA)
Bu yöresel lezzet, küp doğranmış domates, ince doğranmış soğan, sarımsak ve jalapeño ile limon veya misket limonu suyu, zeytinyağı, berbere baharatı ve tuzla yapılan bir sosla yapılır.
Timatim (Amharca’da “domates” anlamına gelir) Salata veya domates salatası basit görünebilir, ancak Etiyopya baharatlı berbere ona benzersiz bir dokunuş katıyor. Sıcak umami baharat karışımı (bol kişniş ve kırmızı biber) çok acı değil, ancak keskin domates salatasına derinlik katıyor. Basitçe, doğranmış domates, ince doğranmış soğan, sarımsak ve jalapeno ve limon veya misket limonu suyu, zeytinyağı, berbere baharatı ve tuzla yapılan bir sosla yapılır. Timatim genellikle Etiyopya’nın meşhur süngerimsi ekşi mayalı pidesi olan injera’nın garnitürü veya eşlikçisi olarak servis edilir .
KAÇUMBARI (DOĞU AFRİKA)
Bu yöresel lezzet, küp doğranmış domates, ince doğranmış soğan, sarımsak ve jalapeño ile limon veya misket limonu suyu, zeytinyağı, berbere baharatı ve tuzla yapılan bir sosla yapılır. Doğu Afrika’nın yaz aylarının vazgeçilmezi olan Kaçumbari, çiğ sebzelerden yapılır ve yağ ile tatlandırılır. Birçok sade salata gibi, Kaçumbari (Svahili dilinde taze domates ve soğan salatasına verilen ad), Doğu Afrika ülkelerinde, özellikle Kenya ve Tanzanya’da yaz aylarının vazgeçilmezidir. Sadeliğiyle neredeyse bir garnitür veya salsa gibidir (sadece incecik doğranmış domates ve soğan, acı biber, tuz, kişniş ve limon suyu) ve tıpkı Amerika’da lahana salatasının birçok yemeğe eşlik eden bir garnitür olması gibi, birçok yemekle birlikte servis edilir. Marine sosunda ne kadar uzun süre beklerse tadı o kadar güzel olur, bu yüzden zengin et ve av eti yemeklerinin veya daha ağır pirinç yemeklerinin genellikle Kaçumbari ile birlikte servis edilmesi şaşırtıcı değildir.
